1.Bồ Đào Nha không chỉ sản xuất rượu Port (một loại rượu vang ngọt cường hoá) nổi tiếng khắp thế giới. Bồ Đào Nha còn sản xuất rất nhiều loại vang khác với những giống nho địa phương chỉ có ở Bồ Đào Nha như: vang đỏ, vang trắng, vang hồng, vang tươi, vang sủi,… với chất lượng cao, cùng giá thành vô cùng hợp lý. Một điều thú vị khác là bạn chỉ có thể thấy rượu vang Bồ trong wine list của bất cứ nhà hàng, quán ăn nào tại Bồ. Đây có thể là một cách mà chính phủ khuyến khích tiêu thụ nội địa, và cũng chính vì thế, chúng ta ít có cơ hội thấy nhiều loại rượu vang Bồ Đào Nha được xuất khẩu, vì lý do đơn giản là họ bán trong nội địa Bồ và các quốc gia thuộc địa cũ là đã hết sản lượng rồi.
2.Rượu vang ngọt chỉ được mang tên Port wine khi chúng được sản xuất tại vùng Douro (Oporto). Quy định này, cũng tựa như vang sủi chỉ có thể được gọi là Champagne khi chúng được sản xuất tại vùng Champagne Pháp. Vùng sản xuất rượu vang Douro không chỉ nổi tiếng với các sản phẩm rượu Port, mà còn có những chai rượu vang hảo hạng khác nữa. Douro có lịch sử hơn 2000 năm và được công nhận là di sản UNESCO.
3.Với hơn 200 ngàn hecta diện tích đất được sử dụng trồng nho phục vụ ngành sản xuất rượu vang, Bồ Đào Nha là quốc gia đứng thứ 11 thế giới về sản xuất và xuất khẩu rượu vang. So về diện tích địa lý với Pháp, Ý, Tây Ban Nha hay Mỹ,… thì diện tích trồng nho của Bồ Đào Nha quả là rất khiêm tốn so với thứ hạng ngành rượu vang Bồ Đào Nha đạt được.
4.Có thể nói 90% các nhà sản xuất rượu vang Bồ Đào Nha đều sử dụng các giống nho bản địa. Những giống nho này 100% thuần gốc Bồ và đương nhiên, không thể tìm thấy ở đâu khác. Điều này mang lại cho rượu vang Bồ Đào Nha những phẩm chất và cá tính rất riêng biệt. Các cái tên nổi tiếng trong 250 giống nho của Bồ có thể kể đến như: Tinta Roriz, Baga và Maria Gomes.
5.Trong khi ở nhiều nơi trên thế giới, các loại rượu vang phổ biến nhất là các loại rượu vang từ một giống nho đơn lẻ, thì ở Bồ Đào Nha thường sản xuất tập trung với các phương pháp phối trộn từ 2 hoặc nhiều giống nho với nhau (blend). Trải qua nhiều thế kỷ, kĩ thuật phối trộn nho từ các giống khác nhau, tạo ra loại vang hảo hạng tạo nên danh tiếng cho rượu vang Bồ Đào Nha. Với 250 loại giống nho khác nhau, thì thực sự các “nghệ nhân” rượu vang Bồ Đào Nha đang sở hữu một “bảng màu” vô hạn cho sức sáng tạo không giới hạn.
6.Ngoài chất lượng rượu vang được đánh giá rất cao, rượu vang vang Bồ Đào Nha còn có giá thành rất hợp lý, nếu không muốn nói là rẻ hơn nhiều so với rượu vang từ các quốc gia lân cận như: vang Tây Ban Nha, vang Ý hay vang Pháp,…
Các Vùng rượu vang Bồ Đào Nha (Bắc > Nam)
1.Vinho Verde – Tây Bắc Bồ Đào Nha
Đặc trưng sản xuất chủ yếu rượu vang trắng hay còn gọi là Green wine, với hương vị tươi mới, ít chua, kèm chút gas nhẹ, nồng độ thấp, rất hợp với món ăn hải sản. Hoặc đơn giản giải khát trong một ngày hè. Rượu vang vùng Vinho Verde thường không trải qua quá trình ủ trong thùng gỗ sồi.
Các giống nho đặc trưng vùng Vinho Verde:
*Alvarinho (tương tự nho Albarino của Tây Ban Nha)
*Loureiro
*Trajadura
2. TRÁS-OS-MONTES
Lãnh thổ đến nội địa của Bồ Đào Nha, lân cận với vùng duyên hải Minho có tên là “vượt ra ngoài những ngọn núi”. Ở vùng núi khô cằn của Bồ Đào Nha này, có ba tiểu vùng rượu vang: Chaves, Valpaços và Planalto Mirandês. Ngay cả ở Bồ Đào Nha, đây vẫn là một trong những vùng sản xuất rượu vang ít được khám phá nhất của đất nước, nhưng sản xuất ra rất nhiều loại rượu vang thú vị đáng được khám phá.
3. DOURO
Nhờ sự nổi tiếng trên toàn thế giới của rượu vang Port, Douro là vùng rượu vang nổi tiếng nhất của Bồ Đào Nha. Đây không chỉ là một trong những vùng trồng nho lâu đời nhất trên thế giới mà còn là một trong những vùng sản xuất rượu vang được bảo vệ nguồn gốc lâu đời nhất trên toàn cầu, đã giành được vị thế đó vào thế kỷ 17. Kể từ năm 2001, Douro cũng đã được UNESCO bảo vệ là Di sản Thế giới.
Douro là nơi khai sinh ra rượu vang Port, nhưng còn rượu vang đỏ, trắng, hồng với đặc tính dry (khô) và full-bodied, thiên ngọt và thường trải qua thời gian ủ trong thùng gỗ sồi.
Giống nho đỏ thường thấy ở rượu Port chủ yếu được sử dụng cho các loại rượu vang Douro, bao gồm Touriga Nacional, Touriga Franca, Tinta Barroca và Tinta Roriz (được gọi là Tempranillo ở Tây Ban Nha).
Nên thử những loại rượu này nếu bạn là fan của Rioja, Ribera del Duero hoặc Brunello di Montalcino. Các nhà sản xuất cần tìm kiếm bao gồm Niepoort, Quinta do Crasto và Quinta do Pôpa.
Nho trắng chỉ chiếm một phần nhỏ bao gồm Rabigato, Gouveio, Viosinho và Malvasia Fina.
Các giống nho đặc trưng vùng Douro:
*Bastardo
*Tinta Barroca (giống nho cổ xưa nhất Douro dùng sản xuất rượu Port là chính)
*Touriga Franca/Francesca
*Touriga Nacional (Quốc Nho của Bồ Đào Nha)
*Malvasia Fina (vang trắng)
4. TÁVORA & VAROSA
Điều kiện thổ nhưỡng đặc biệt và khí hậu khắc nghiệt của vùng đất nhỏ bé này làm cho nó trở nên độc đáo và đặc biệt cho sản xuất rượu vang. Địa hình được biết đến là khô, chủ yếu là đá granit và đá vôi, cùng với thời tiết ôn đới khô đã tạo điều kiện cho việc sản xuất các loại rượu vang có hương thơm nồng nàn và độ chua tự nhiên, có xu hướng già đi theo thời gian. Távora và Varosa chủ yếu được biết đến với việc sản xuất rượu vang sủi, bao gồm cả rượu vang sủi DOC đầu tiên của Bồ Đào Nha đạt được danh hiệu đó vào năm 1989.
5. DÃO
“Có thể nói vang đỏ vùng DÃO là Burgundy của Bồ Đào Nha.”
Nếu bạn yêu thích các loại rượu vang có cấu trúc tốt được biết đến với tuổi đời tốt, chúng tôi mời bạn thử một số loại rượu vang từ Dão. Ở đây những vườn nho được trồng ở những địa hình gồ ghề ở độ cao lớn. Rượu vang Dão được biết đến với đặc tính mạnh mẽ, nồng độ tannin mạnh. Các loại rượu vang phổ biến nhất đến từ Dão cho đến nay đều là rượu vang đỏ được sản xuất bằng nho Touriga Nacional, Jaen, Alfrocheiro và Tinta Roriz, rượu vang nói chung sẽ có hương vị của anh đào đen, trà bá tước và ca cao. Hãy tìm và thử một chai từ Quinta do Roques.
Các giống nho đặc trưng vùng DÃO:
*Bastardo
*Touriga Nacional (Quốc Nho của Bồ Đào Nha)
*Alfrocheiro Preto (nho chính của vùng)
*Encruzado (vang trắng)
6. BAIRRADA
Vùng này thuộc tỉnh Beira Litoral của Bồ Đào Nha được biết đến với việc sử dụng rộng rãi giống nho đỏ Baga. Với loại nho này và các loại nho khác, Bairrada tạo ra loại rượu vang phong phú với màu đỏ đậm và gợi ý của blackberry. Độ ẩm và nhiệt độ mát mẻ ven biển của khu vực này hỗ trợ sự phát triển của nho để làm rượu vang có nồng độ cồn thấp và có độ axit cao.
Các giống nho đặc trưng vùng BAIRRADA:
*Baga
*Fernão Pires (vang trắng, Muscat)
7. BEIRA INTERIOR
Vùng rượu vang đang phát triển này đang dần dần tạo nên tên tuổi của mình trong thế giới rượu vang Bồ Đào Nha. Các loại rượu vang sủi từ vùng này rất đáng chú ý. Trong khi nho Bồ Đào Nha thường là chủ đạo. Ở khu vực này, nổi tiếng với việc phối trộn nho Bồ Đào Nha với các loại nho phổ biến khác trên thế giới như Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Syrah và Riesling.
8. LISBON
Vùng Colares nhỏ bé nằm ngay dọc theo Đại Tây Dương bên ngoài thủ đô Lisbon. Đây là một trong nhiều DOC ở vùng Lisboa, tạo ra một số loại rượu vang thực sự nổi bật từ nho Ramisco. Những loài dây leo len lỏi dọc theo cồn cát để tự bảo vệ mình trước những cơn gió khắc nghiệt của đại dương. Những trái nho chịu được môi trường khắc nghiệt này có thể tạo ra rượu vang giữ được độ chua tươi để cân bằng với lượng tannin cao của chúng. Thêm vào đó là trái cây màu đỏ chua cay và khả năng ủ lâu của chúng và những loại rượu vang này tạo ra một sự so sánh phù hợp với Nebbiolo từ Ý.
Ngoài ra còn có rất nhiều chai rượu ngon được tìm thấy trong số các loại rượu vang của vùng, được dán nhãn Vinho Regional Lisboa. Vang trắng được làm với nho Arinto và Fernão Pires, thường giòn và thơm, hơi giống với Gruner Veltliner và Albariño.
Các loại vang đỏ thường được pha trộn dựa trên Touriga Nacional, Touriga Franca và Tinta Roriz và sẽ gợi nhớ đến Cabernet Sauvignon yêu thích của bạn, với gợi ý của blackberry, đinh hương và tuyết tùng. Casa Santos Lima cung cấp nhiều loại rượu vang có giá trị đáng kinh ngạc.
Vùng này từng được gọi là ‘Estremadura‘ và đôi khi cái tên này vẫn xuất hiện trong các cửa hàng rượu và trên những chai rượu cũ.
Các giống nho đặc trưng vùng LISBON:
*Touriga Nacional
*Touriga Franca
*Tinta Roriz
*Ramisco
*Arinto (vang trắng)
*Códega / Roupeiro (vang trắng)
9. TEJO
Duy trì những vườn nho ở vùng bán khô hạn quanh sông Tagus gần Lisbon này không phải lúc nào cũng là một nhiệm vụ dễ dàng. Vùng rượu vang Tejo được đặt tên từ Ribatejo thành Tejo vào năm 2009, và nó bao gồm khu vực của tỉnh Ribatejo, ngay nội địa từ Lisbon. Có rất nhiều loại nho được trồng ở khu vực này và các loại rượu vang không phải lúc nào cũng được đánh giá là độc đáo nhất ở Bồ Đào Nha, nhưng có xu hướng đại diện cho giá trị đồng tiền và chắc chắn đáng để khám phá đối với những người quan tâm đến việc tìm hiểu các loại rượu vang trên khắp Bồ Đào Nha .
10. SETUBAL
Mang đặc điểm của Nguồn gốc Palmela và Setúbal, rượu vang vùng Península de Setúbal khá nổi bật trong bức tranh toàn cảnh về rượu vang của Bồ Đào Nha. Vùng rượu vang của Bồ Đào Nha này đặc biệt quan trọng đối với việc sản xuất rượu vang tráng miệng Moscatel và Moscatel Roxo. Palmela và Setúbal có nhiều vườn nho và hầm rượu mở cửa cho công chúng, nơi bạn có thể hiểu thêm về cách làm rượu vang và thưởng thức hương vị. Nếu bạn muốn ghé thăm một số nhà máy rượu vang tốt nhất gần Lisbon.
Nếu là Fan của Barbera của Ý thì bạn nên thử rượu của vùng này.
Các giống nho đặc trưng vùng SETUBAL:
*Castelão / Periquita (cùng tên loại rượu được làm bởi Jose Maria de Fonseca nổi tiếng trong vùng)
*Moscatel Galego Roxo
*Moscatel de Setúbal (giống nho có lịch sử 2000 năm)
11. ALENTEJO
Alentejo chiếm một phần ba bản đồ của Bồ Đào Nha và là nơi sản xuất nhiều thực phẩm và rượu vang được tiêu thụ ở Bồ. Nếu bạn đi uống một ly rượu vang quanh Lisbon và yêu cầu sự giới thiệu của người phục vụ, rất có thể bạn sẽ uống rượu vang Alentejo. Nhiệt độ và thổ nhưỡng xung quanh Alentejo khác nhau, từ ven biển đến nội địa, ôn đới đến nóng gay gắt, và đặc điểm của các loại rượu vang được sản xuất ở vùng này cũng vậy. Alentejo là vùng rượu vang được phân định từ năm 1988 và nó có 8 tiểu vùng khác nhau: Reguengos, Borba, Redondo, Vidigueira, Évora, Granja-Amareleja, Portalegre và Moura. Các giống nho đỏ phù hợp nhất ở vùng này là Alicante Bouschet, Aragonez và Trincadeira, trong khi các giống nho trắng nổi bật là Antão Vaz và Arinto.
Nếu bạn là Fan của Malbec và Cabernet Sauvignon, vang vùng Alentejo sẽ là một lựa chọn đúng gu.
Herdade do Esporão – một nhà làm rượu danh tiếng trong vùng mà bạn nên thử.
Các giống nho đặc trưng vùng ALENTEJO:
*Alicante Bouschet – lai giữa nho Petit Bouschet và Grenache.
*Aragonês / Tinta Roriz – tương đồng nho Tempranillo Tây Ban Nha.
*Tinta Caiada
*Antão Vaz (vang trắng)
12. ALGARVE
Thánh địa bãi biển và mặt trời của Bồ Đào Nha cũng là quê hương của một số loại rượu vang, đặc biệt là các loại rượu vang đỏ được sản xuất bằng nho như Alicante Bouschet, Aragonês và Syrah. Do khí hậu nóng gay gắt, rượu vang được sản xuất ở đây tốt nhất nên được uống khi còn trẻ và đặc biệt không nên nuôi ủ. Rượu mang tố chất hương thơm và mượt mà với các nốt hương khói và hơi ngọt.
13. MADEIRA
Sau Port, Madeira không chỉ là rượu vang tăng cường nổi tiếng nhất của Bồ Đào Nha mà còn là một trong những loại rượu vang tăng cường được đánh giá cao nhất trên toàn thế giới. Do sự xa xôi và khó canh tác ở những vùng đất gồ ghề, việc sản xuất rượu vang Madeira có giá khá cao, có lẽ càng góp phần vào sự nổi tiếng và được yêu thích của nó. Hãy nhớ rằng rượu vang tăng cường Madeira không phải là loại rượu duy nhất được sản xuất ở Madeira. Trong khi các loại rượu tăng cường được bán trên thị trường với tên Madeira DOC, các loại rượu vang khác của vùng cũng được sản xuất và bán dưới nhãn Terras Madeirenses.
Các giống nho đặc trưng vùng MADEIRA:
*Tinta Negra
*Sercial (vang trắng)
*Verdelho (vang trắng trồng chủ yếu ở Madeira)
14. AZORES
Nằm ở Đại Tây Dương, cách đất liền Bồ Đào Nha hơn 1500km, The Azores là một quần đảo thuộc Bồ Đào Nha với chín hòn đảo, trong đó ba hòn đảo trồng nho để làm rượu. Các đảo Terceira, Pico và Graciosa chịu trách nhiệm về một trong những vùng sản xuất rượu vang ít được khám phá nhất của Bồ Đào Nha và do đó là thú vị nhất. Các loại rượu vang trắng từ Pico, một hòn đảo núi lửa nơi có điểm cao nhất của Bồ Đào Nha, được các chuyên gia rượu vang đặc biệt đánh giá cao. Đất núi lửa, được bao quanh bởi độ mặn của đại dương, góp phần tạo nên những loại rượu vang có vị chua dịu nhưng vẫn ngọt ngào, với một chút mặn và khói thoang thoảng. Đây là những nơi mà rượu không giống ai!
CHẤT LƯỢNG VÀ PHÂN HẠNG RƯỢU VANG BỒ ĐÀO NHA
1.DOC (trong tiếng Bồ Đào Nha DOP) – “Denominação de Origem Controlada” là viết tắt của các loại rượu vang chất lượng cao được sản xuất tại một khu vực cụ thể, tuân theo các quy tắc trồng trọt và sản xuất rượu vang do cơ quan quản lý rượu vang của khu vực đó quy định. Có 31 khu vực DOC trên khắp Bồ Đào Nha.
2.Vinho Regional hoặc IGP – rượu vang có nhiều loại nho và hỗn hợp không đạt chuẩn DOC được xếp vào nhóm rượu vang khu vực. Nhưng chỉ vì chúng không được kiểm soát chặt chẽ, điều đó không có nghĩa là chúng có chất lượng kém hơn.
3.Vinho (đơn giản là rượu vang) – hay còn gọi là table wine và đây là nhãn cơ bản nhất, rẻ nhất cho rượu vang ở Bồ Đào Nha.
*Như đã nói ở trên, rượu vang Bồ có 3 phân hạng nhưng các phân hạng này không cho chúng ta biết được chất lượng tương ứng. Mà chỉ có một khác biệt ở giá thành và những quy định cụ thể riêng biệt cho các vùng làm vang. Ví dụ như phân hạng DOC sẽ có nhiều quy định ràng buộc hơn IGP & tương tự như vậy giữa IGP và Table wine (Vinho).
*Trên nhãn, chúng ta cũng thường xuyên thấy sự xuất hiện của nhưng từ tiếng Bồ như là Quinta – vườn nho/nhà làm rượu và Castas – các giống nho, vì thường sẽ có 2 hoặc nhiều hơn các giống nho được Blend trong một chai rượu vang Bồ Đào Nha. Garrafeira – mang nghĩa tựa như Reserva của rượu vang Tây Ban Nha, hàm ý rượu trải qua quá trình ủ trong các thùng gỗ sồi lâu hơn.
*Bên cạnh đó dễ thấy hơn tất cả đó là niên vụ của chai rượu vang. Đi cùng các giống nho được phối trộn ở nhãn phụ phía sau chai rượu vang Bồ Đào Nha.
Bồ Đào Nha tươi đẹp – một bên biển – một bên đất liền với góc nhìn từ khu vực Setubal – một vùng làm rượu vang Bồ Đào Nha
Một không gian cửa hàng trưng bày và hầm rượu tại đất nước Bồ Đào Nha.