Khám phá vùng St Emilion, Bordeaux

Rượu vang – món quà mà Thượng Đế ban tặng.Là thức uống đã có từ lâu đời và luôn là một phần quan trọng trong cuộc sống. Nhắc đến rượu vang chúng ta không thể bỏ qua Bordeaux,Pháp nơi khởi nguồn của những dòng vang chất lượng nhất. Khám phá vùng làm vang Bordeaux thì không thể bỏ qua St Emilion với truyền thống làm rượu nhiều thế kỷ.

Lịch sử của vùng St Emilion

Saint Emilion sản xuất rượu vang lâu đời nhất tại Bordeaux bắt nguồn từ thời La Mã cổ đại.Vùng đất này,các nhà khảo cổ đã tìm ra nhiều tàn tích La Mã rải rác khắp nơi. Những ruộng nho tại nơi đây đã có sự hiện diện từ lâu đời.Nó được coi là dấu tích của con người từ thời đồ đá cũ.

Nhắc đến vùng St Emilion không thể nào không nhắc đến Aemilianus, sinh vào thế kỷ thứ 8 ở Brittany.Sự nghiệp của ông bắt đầu với chức vụ một quản đốc ở Vannes.Nhưng ông đã bị buộc tội bởi chia nhiều đồ từ thiện cho người nghèo. Sau đó, ông trốn xuống phía Nam,trú trong hang động giữa rừng rậm Cumbis.Giữa trung tâm của khu vực này chính là làng St Emilion ngày nay.

Aemilianus qua đời năm 767, câu chuyện nhà ông đã trở thành truyền thuyết. Để tưởng nhớ nhà tu hành ẩn dật, người dân đã cùng nhau xếp đá lên trên hang động.Tạo nên một nhà thờ lớn – Monolithic Church của thị trấn Saint Emilion.Tên gọi của làng cũng xuất phát từ cái tên Aemilianus. Bên cạnh đó, ngày nay làng St Emilion là di sản thế giới được Unesco công nhận và là nơi có truyền thống rượu vang lâu đời nhất ở Pháp.

Bên cạnh là vùng sản xuất rượu vang lâu đời thì St Emilion còn là vùng đầu tiên ở Bordeaux xuất khẩu rượu vang. Vào thế kỷ 14, việc vận chuyển diễn ra khá dễ dàng.Theo lệnh của vua Edward, rượu vang của vùng đã được chuyển đến Anh.

Tổng quan về vùng St Emilion:

St Emilion là một trong những vùng sản xuất rượu vang lớn nhất tại Bordeaux với 5565 ha trồng nho. Các vườn nho được phân loại Grand Cru chiếm 3739 ha và có 1826 ha không được phân loại. Nhu cầu của các quốc gia phương Bắc đã dẫn đến sự phát triển trồng nho của vùng.Rượu vang St Emilion đã có được chất lượng tuyệt hảo và với sự chú trọng về terroir.Khái niệm “cru” đã xuất hiện, gắn liền với những dòng vang ngon nhất, tuyệt nhất.

Ở St Emilion có bao gồm 9 xã hoặc giáo xứ:

• Saint Emilion
• Saint-Christophe des Bardes
• Saint-Etienne de Lisse
• Saint-Hippolyte
• Saint-Laurent des Combes
• Saint-Pey d’Armens
• Saint-Sulpice de Faleyrens
• Vignonet
• một một phần của Libourne

Có hơn 800 nhà sản xuất khác nhau chuyên sản xuất rượu vang ở St Emilion.

Ở khu vực có một vài điền trang lớn nhưng hầu hết các vườn nho trung bình có diện tích khoảng 7 ha. Các vườn nho lớn nhất thuộc sở hữu của Chateau Laroque và Chateau Fombrauge.Mỗi vườn nho nơi đây rộng gần 61 ha. Điền trang có diện tích nhỏ nhất là Clos St Martin với diện tích 1,3 ha.

Mỗi năm, vùng sản xuất được gần 2,4 triệu thùng rượu.Có khoảng 1,500,000 thùng rượu vang đến từ các vườn nho được phân loại Grand Cru và 900.000 thùng rượu vang được sản xuất từ những vườn nho không được phân loại.

Khám phá rượu vang Pháp, Hệ thống phân loại rượu vang Pháp

Pháp hiện đang là nước sản xuất rượu vang lớn thứ 2 trên toàn thế giới với sản lượng khoảng 6 tỉ chai mỗi năm. Đối với những tín đồ rượu vang sành sỏi hay với những người mới bắt đầu, thế giới rượu vang Pháp luôn là đề tài được quan tâm và  trao đổi nhiều nhất.

Các thông tin trên nhãn rượu vang Pháp

Hầu hết các loại rượu vang Pháp đều thể hiện vùng ,các định danh (appelation) sản xuất rượu thay vì giống nho. Ví dụ dòng rượu vang Burgundy Pháp từ giống cho Chardonnay được sản xuất tại Chablis. Tuy nhiên, trên nhãn chai chỉ thể hiện tên vùng Chablis thay vì tên giống nho Chardonnay.

Nhiều thế kỷ trước, người uống rượu thường không chú ý nhiều đến các giống nho khác nhau để làm vang, nhưng họ hiểu được rượu vang đến từ các khu vực khác nhau sẽ có hương vị khác nhau. Vì vậy, khi đọc nhãn chai rượu vang Pháp, điều đầu tiên cần chú ý là vùng và định danh sản xuất rượu, từ đó suy ra được giống nho của chai rượu đó.

Rượu vang Pháp được pha trộn từ những giống nho nào?

Người yêu vang Pháp chắc hẳn không còn xa lạ với “Bordeaux Blend” – một kiểu pha trộn giống nho phổ biến của rượu vang Bordeaux Pháp, trong đó nho Merlot và giống nho Cabernet Sauvignon thường chiếm tỉ lệ lớn. Không chỉ Bordeaux, các vùng sản xuất vang ở miền Nam nước Pháp cũng làm vang kiểu pha trộn, điển hình như Languedoc với các dòng vang “blend” từ nho Syrah kết hợp hoàn hảo với Grenache cùng một tỷ lệ nhỏ Mourvèdre và Carignan.

Pháp là quê hương của những giống nho nổi tiếng nhất thế giới:

Các giống nho nổi tiếng để sản xuất rượu vang Napa Valley như Chardonnay và Cabernet Sauvignon đều có xuất xứ từ Pháp. Một số giống nho khác như Malbec tuy rất nổi ở Argentina nhưng quê hương của nó chính là Cahors ở Tây Nam nước Pháp, hoặc giống nho Cinsault từ Languedoc, Nam Rhone, và Provence. Merlot được tròng ở Languedoc, Bordeaux và nhiều khu vực Tây Nam nước Pháp.

Giống nho bản địa độc đáo tại Pháp

Carignan và Piquepoul là 2 giống nho mà không phải ai cũng biết. 2 giống nho này được trồng nhiều ở vùng Languedoc. Carigna là giống nho vang đỏ có hương vị đậm đà, thoảng hương nam việt quất khô quyện cùng hương cam đỏ và gia vị ấm áp. Dòng rượu vang Pháp Piquepoul cũng rất được giới sành vang yêu thích, ra đời từ định danh Picpoul de Pinet, đây là một dòng rượu vang trắng tươi mát với hương cam, chanh sống động cùng vị chua thanh thoát.

Languedoc ,vùng sản xuất vang lớn nhất tại Pháp

Dù rượu vang Languedoc không phổ biến như rượu vang Bordeaux hay rượu vang Burgundy, Languedoc vẫn là vùng đứng đầu về diện tích và sản lượng rượu vang tại Pháp. Languedoc có diện tích hơn 220,000 ha nằm dọc theo bờ biển Địa Trung Hải  từ Tây Ban Nha ở phía Nam kéo dài đến Provence ở phía Đông. Vùng sản xuất khoảng 14.3 triệu case mỗi năm.

Thổ nhưỡng và khí hậu của vùng tạo đã cho ra đời đa dạng phong cách rượu vang. Vị trí gần biển giúp hương vị rượu được ổn định và đồng nhất qua từng niên vụ. Rượu vang Languedoc có hương thơm quyến rũ và ấn tượng khó quên. Đây cùng là vùng có nhiều nhà sản xuất rượu organic nhất.

Bảng phân hạng rượu vang Pháp

Năm 1935, nhiều quy định luật lệ đã được thông qua để kiểm soát chất lượng rượu Pháp. Họ đã thành lập hệ thống Appré d’origine contrôlée, được điều hành bởi một ủy ban giám sát chặt chẽ (Viện tuyên bố xuất xứ quốc gia, INAO).

Do đó, Pháp có một trong những hệ thống lâu đời nhất về bảo hộ nguồn gốc rượu vang trên thế giới và các luật lệ nghiêm ngặt liên quan đến quá trình sản xuất rượu vang. Nhiều hệ thống khác của châu Âu được mô phỏng theo hệ thống này như hệ thống tại Ý, Tây Ban Nha, Đức…

Từ “appellation” đã được các nước khác sử dụng tại những quốc gia khác, đôi khi có ý nghĩa lỏng lẻo hơn nhiều. Chẳng hạn như luật rượu vang Liên minh Châu Âu đã được mô hình hoá sau khi Pháp, xu hướng này có thể tiếp tục với việc mở rộng EU.

Về tổng quan, rượu vang Pháp được phân chia thành 3 loại bao gồm: AOC, Vin de Pay – IGP, Vin de France (Vin de Table). Hai loại thuộc rượu vang thông thường “Table wine”, một loại thuộc rượu vang chất lượng cao cấp theo khu vực cụ thể (Quality Wines Produced in Specified Regions – QWPSR)

Phân loại rượu vang AOC (Appellation d’Origine Contrôlée)

Đây là phân hạng cao cấp nhất của rượu vang Pháp quy định những loại rượu vang được sản xuất trên một vùng thổ nhưỡng cụ thể (terroir), kết hợp với điều kiện tự nhiên và yếu tố con người để xác định chất lượng và nét đặc trưng của chúng. Có những chi tiết kỹ thuật quy định quá trình sản xuất như thế nào.

Được khởi xướng từ năm 1919 nhưng mãi đến năm 1934, AOC mới chính thức được công nhận rộng rãi là hệ thống phân loại toàn diện và duy nhất. Những chai rượu vang phân loại AOC thường được đặt tên kèm theo vùng sản xuất (Chẳng hạn như Champagne hay Bordeaux). Điều này có thể hiểu như một mô tả đặc trưng của khu vực mà không loại rượu vang nào ngoài phân loại AOC được sử dụng.

Các yếu tố được quy định bởi AOC bao gồm terroir, giống nho, phương thức sản xuất, vị trí địa lý của những vườn nho trồng nho, loại nho được sử dụng, sản lượng nho tối đa mà người sản xuất có thể thu hoạch từ một vườn nho nhất định và thời gian tối thiểu rượu cần lão hóa trước khi nó được đem bán và mức độ cồn tối thiểu.

Để đánh giá chất lượng rượu vang trong cùng phân loại AOC, hệ thống sử dụng xếp loại Grand Cru và Premier Cru:

Rượu Vang Pháp Grand Cru là những chai rượu vang hảo hạng nhất của Pháp. Thuật ngữ này mô tả loại rượu vang theo hai cách:

• Mảnh ruộng nơi mà nho được trồng (thường được áp dụng phổ biến tại Burgundy, Alsace, Champagne hay đôi khi được sử dụng ở Languedoc và thung lũng Loire)
• “Châteaux” sản xuất rượu vang (chỉ dành riêng cho vùng Bordeaux thường đi liền với thuật ngữ Grand Cru Classé 1855)

Rượu Vang Pháp Premier Cru là những loại vang chất lượng đặc biệt. Premier Cru cũng được chỉ định theo hai cách:

• Vườn nho với chất lượng vượt trội (thường được sử dụng tại Burgundy)
• Mức đánh giá cao nhất của phân hạng Grand Cru Classé 1855 tại Bordeaux

Ngoài ra còn có những loại vang AOC được gắn kèm theo tên làng, xã (như Pauillac, St. Emilion…)

Phân loại rượu vang Vin de Pays – IGP (Indication Géographique Protégée)

Đây là phân loại nằm ở giữa thể hiện sự đánh giá, phân hạng cao hơn so với rượu vang thường (Vin de Table) nhưng dưới tiêu chuẩn đánh giá của phân loại AOC. Từ Vin de Pays được hiểu là “rượu vang của quốc gia” và ở đây là rượu vang chất lượng được sản xuất tại Pháp.

Không giống như các loại rượu vang thường Vin de Table, dòng vang chỉ được cho là đến từ Pháp, Vin de Pays cũng mang tên vùng địa lý xuất xứ và hiển thị niên vụ nho (vintage).

Để đạt được phân loại này, nhà sản xuất phải đem rượu đi phân tích và thử nếm tại INAO. Những chai rượu vang được quy định phải được làm từ một số loại nho hoặc hỗn hợp nhất định. Các quy định về các giống nho được phép và cách dán nhãn thông thường ít nghiêm ngặt hơn quy định về rượu vang AOC. Trong năm 2009, phân loại Vin de pays đã được thay tên mới thành IGP – Indication Géographique Protégée.

Phân loại Vin de Pays được xuất hiện từ những năm 70 của thế kỷ trước, cho đến nay đã có hơn 150 nhãn đăng ký thuộc phân loại này. Rượu vang Vin de Pays được chia ra làm các loại chính sau.

Rượu vang pháp Vin de Pays theo vùng bao gồm 4 vùng:

• Vin de Pays du Jardin de la France (thung lũng Loire)
• Vin de Pays des Comtés Rhodaniens (vùng Rhone, Beaujolais, Jura, Savoie)
• Vin de pays du Comté Tolosan (vùng phía Tây Nam, không bao gồm Bordeaux)
• Vin de Pays d’Oc (vùng Languedoc)

Rượu vang Pháp Vin de Pays theo khu vực hành chính bao gồm một số khu vực vùng hành chính khi sản xuất ra rượu vang thường tự gắn liền theo tên địa danh Vin de Pays riêng biệt:

Một vài khu vực nhỏ hơn cũng có quyền ghi lên nhãn rượu vang của họ là Vin de Pays. Điểm ranh giới của một Zonal Vin de Pays có thể phản ánh terroir nhất quán (chứ không cần thiết là sự về vùng hành chính) và những vùng như vậy có tiềm năng lớn để đạt được phân loại AOC

Phân loại rượu vang Vin de France (Vin de Table)

Rượu vang Pháp Vin de France đã được thay thế cái tên Vin de Table đã lỗi thời từ năm 2010. Dù tên gọi có thay đổi, nhưng họ vẫn giữ được chất lượng cơ bản nhất của vang Pháp. Đây là loại vang ít được kiểm soát nhất (và sản lượng tiêu thụ ít nhất) so với các loại vang khác.

Rượu vang Vin de France có thể làm từ giống nho bất kỳ mọc ở bất kỳ đâu trên lãnh thổ nước Pháp. Tuy nhiên, ở trên nhãn chai vang sẽ không đề cập đến xuất xứ của nho tại một vùng cụ thể. Niên vụ và giống nho sẽ là sự lựa chọn đưa lên nhãn tùy ý.

Tuy nhiên số lượng rượu vang phân loại Vin de France chiếm tỷ trọng khá ít so với các phân loại rượu vang khác tại Pháp.

Khám phá vùng rượu vang Bordeaux : địa danh hàng đầu trong thế giới rượu vang.

Bordeaux là thành phố cảng nằm ở Tây Nam nước Pháp, nơi đây là giấc mơ tuyệt vời cho những người yêu vang. Không một vùng rượu vang nào khác mạnh hơn, thành công hơn trong việc cung cấp các loại vang lâu đời, phức tạp như tại Bordeaux. Cái tên Bordeaux bắt nguồn từ au bord de l’eau, được hiểu là “dọc theo vùng biển”, trong tiếng latin còn có nghĩa là “một nơi được tưới mát”.

Trong các dòng rượu vang nổi tiếng tại Bordeaux thì dòng vang đỏ không ngọt với nồng độ vừa phải được ưa thích hơn cả. Những chai vang Pháp ngon nhất, đắt tiền nhất đến từ các nhà làm rượu “chateau” danh tiếng của Médoc sẽ khiến bất cứ thực khách nào phải ngất ngây. Không chỉ dừng lại ở rượu vang đỏ, Bordeaux còn hấp dẫn với những dòng vang trắng không ngọt đến từ Pessac – Leognan và vang trắng ngọt từ vùng Sauternes.

Tại Bordeaux, có hơn 8650 nhà làm rượu vang, nhiều điền trang danh tiếng. Các vườn nho trải dài 130km tính từ bờ biển Đại Tây Dương. Vùng này sản xuất hơn 661 triệu chai vang mỗi năm và sở hữu những dòng vang đắt nhất thế giới. Có lẽ vì vậy mà Bordeaux được những người yêu vang đặt biệt danh là “thủ phủ của rượu vang”. Nơi đây tổ chức hội chợ rượu vang thế giới Vinexpo.

Nếu có dịp được đến thăm vùng đất này, du khách đừng quên ghé thăm những vườn nho bạt ngàn, các hầm rượu lớn và dành thời gian tham dự những lớp học rượu vang để hiểu thêm về các loại vang nổi tiếng. Không những vậy, các lớp học này còn giúp bạn biết cách thẩm định, đánh giá các loại rượu dựa trên màu sắc, mùi vị.

Mặc dù Bordeaux sản xuất những chai vang trắng lâu năm tuyệt đẹp nhưng chủ yếu vẫn là những chai vang đỏ. Gần như 90% dòng vang ở Bordeaux đều là rượu vang đỏ.

Giá rượu vang Bordeaux

Giá của rượu vang Bordeaux đa dạng tùy theo từng cấp độ. Ở cấp độ cơ bản nhất, các loại rượu có nhãn Bordeaux hoặc Bordeaux Supérieur có giá khoảng 20$ hoặc hơn chút. Tuy nhiên, ở cấp độ quý hiếm nhất thì những chai vang có giá lên tới 1500$ (đôi khi còn cao hơn). Những dòng vang cao cấp này thể hiện rõ nét thổ nhưỡng của Bordeaux, với hương vị phức hợp và khả năng nuôi giữ lâu năm, mức giá vì vậy mà đắt đỏ.

Những tiểu vùng đa dạng sắc thái hương vị

Tiểu vùng rượu vang đầu tiên của Bordeaux là Médoc, nằm ở bờ trái sông Garonde, nơi đây có điều kiện thổ nhưỡng tuyệt vời. Đến với Médoc du khách sẽ được thưởng thức những chai vang đỏ đậm đà, nồng nàn. Chếch một chút xuống phía nam của Médoc, vượt qua thành phố Bordeaux nhộn nhịp, bạn sẽ đến với vùng Graves và Sauternes.

Phía bên phải bờ sông Dordogne là khu vực St. Émilion và cuối cùng là vùng trung tâm Entre – Deux – Mers nằm ở giữa 2 nhánh sông. Mỗi vùng được biết đến với những dòng vang hấp dẫn khác nhau nhưng vẫn mang đầy đủ những nét đặc trưng của Bordeaux.